Uzun Ömrün Sırrı Para Değil Eğitim

“Bir ülkenin ekonomisi gelişirse, insanları da daha uzun yaşar.”Kalkınma uzmanlarının yıllardır bahsettiği bu denklemi değiştirebilecek çalışmaları Viyana’da bulunan araştırmacılar yaptı.

Yapılan araştırmaya göre eğitim paraya göre yaşam beklentisinin artmasında daha büyük öneme sahip.

Uluslararası Uygulamalı Sistemler Analizi Enstitüsü’nden Wolfgang Lutz ve ekibi, 1970-2010 yılları arasında bir araştırma yaptı.Bu araştırmada 174 ülkede kişi başına düşen gelir, yaşam süresi ve okullaşma yıllarının ortalamasını aldı.

Ekip, oluşturdukları veri tabanını aynı matematiksel modele yerleştirdiğinde, eğitim ve farklı yaşam beklentileri arasında yakın bir ilişki olduğunu buldu. Aynı zamanda  maddi refah düzeyindeki farklılıklarınsa neredeyse etkisi olmadığını saptadı.

Başlıca Faktör Eğitim

Araştırmacı Wolfgang Lutz’a göre, kişi yaşam beklentisi kayıtları için gerekli yaşa ulaşmasından daha önce okullaştığı için “Daha iyi eğitim almak, daha uzun ömür demek” çıkarımına varılıyor.

Lutz, bu tablonun zenginlik ve yaşam süresi arasındaki korelasyonu da desteklediği görüşüne yer veriyor. Bu konuyu daha iyi eğitimin daha çok para getirmesiyle açıklıyor.

Araştırmanın özeti, zenginliğin yaşam beklentisini doğrudan uzatmadığı.Eğitim, hem zenginliği hem de yaşam beklentisini yükselten asıl kriter olarak göze çarpıyor.

Araştırmacı Lutz, Eğitim kişinin bilişsel kabiliyetlerini geliştiriyor. Kişi yaşamını daha iyi planlayıp kendi kendini kontrol edebilmeyi öğreniyor. Bazı araştırmalar ise IQ’su daha yüksek olanların daha uzun yaşadığını bizlere işaret ediyor.

Sağlık kuruluşları destekçi, ekonomistler rahatsız

Paranın ömrü uzattığı yönündeki baskın görüş 1970’li yıllardan beri kabul görüyordu.

Sebebi ise gıda, sağlık hizmetleri gibi sağlıklı ve uzun yaşamak için gerekli olan şeylerin cebimizdeki parayla ilişkilendirilmesiydi. Ekonomilerde yaşanan değişimler sonucu görüldü ki her ülkenin verileri bu şemaya uymuyor.

Lutz ve ekibi bu alandaki en kapsamlı ve yeni bulgulara sahip araştırmayı yaptılar. Araştırma sonucu ise yeni bir tartışmayı gündeme getirdi, okullarda verilecek kaliteli eğitimin modern hastaneler kurmaktan daha iyi bir seçenek olabileceği.

Dünya Sağlık Örgütü(WHO) araştırmayı destekliyor. Yaşam tarzına bağlı sağlık sorunlarının iltihabi hastalıklara yol açabileceğini bunun ise ömrü kısaltabileceğini hatırlatıyor.

Ekonomistler ise, bu bulgulara sağlık kuruluşları kadar olumlu yaklaşmıyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Çalışma Örgütü’nden (ILO) Sangheon Lee, eğitimin yaşam süresini etkilediğini kabul etse de, “Burada çok daha karmaşık bir ekonometri var” diyor.

Küba Örneği

Sangheon Lee, sağlık, maddi durum ve eğitimin birbirini etkileyen faktörler olduğunu söylüyor.

Araştırmacılar ise teorilerini şu şekilde açıklıyor:

Küba ABD’ye göre çok daha fakir bir ülke olmasına rağmen, yaşam beklentisi Küba’nın daha yüksek.Araştırmacılar bunun Küba’nın eğitim düzeylerinin daha yüksek olmasıyla bağlantılı olduğunu söylüyor. Eğitim seviyesi düşük ama petrol zengini olan Ekvator Gine’sinde insanlar 60 yaşını zor görüyor.