Tarihte Bugün: Ernest Hemingway Doğdu

Ernest Miller Hemingway, Amerikalı romancı, gazeteci, hikaye yazarıdır. 21 Temmuz 1899’da doğmuş, 2 Temmuz 1961’de hayatını kaybetmiştir.20. yüzyıl kurgu romancılığını basit yazma tekniği ve sade üslubuyla etkilemiştir. Çoğu eseri Amerikan edebiyatının başyapıtlarından kabul edilir. Yazar Nobel ve Pulitzer Ödülü sahibidir.
(Sağ tarafta, ayakta)
Ailesi ve Gençliği
1899’da Illinois eyaleti Chicago’da dünyaya geldi. Babası tıp doktoru Clarence Edmond Hemingway, annesi eski bir müzisyen Grace Hall Hemingway’dir.
Ernest Hemingway çocukluğunda annesinden müzik dersleri aldı. Yaz tatillerini ailesiyle birlikte yazlıklarında geçirirdi. Michigan Gölü kıyısında bulunan yazlıklarında balık tutmayı, avlanmayı, açık hava sporlarını öğrendi.
Okul gazetesi olan Trapeze’de ilk yazılarını yayınladığında liseye gidiyordu.Dönemin ünlü spor köşe yazarından etkilenerek yazılarında ‘Ring Lardner, Jr.’ Takma adını kullandı.
Liseyi bitirdiğinde ailesinin isteği üniversite eğitimi almasından yanaydı. Ernest Hemingway ise üniversite yerine Kansas City Star adlı gazetede muhabir olmayı seçti.
I. Dünya Savaşı
Hemingway lisedeyken I. Dünya Savaşı Avrupa’da devam ediyordu. ABD savaşın başında tarafsızlığını korusa da Nisan 1917’de savaşa dahil oldu. Hemingway orduya katılmak için başvuruda bulundu ama sol gözündeki bozukluktan dolayı orduya kabul edilmedi. Kızılhaç’ın 1917’lerin sonuna doğru gönüllü aldığını duyunca buraya başvuru yaptı. Başvurusu Ocak 1918’de kabul edildi ve ambulans şoförü olarak göreve başladı.
Kızılhaç’ta çalışmaya başlayınca muhabirliği bıraktı. Gazetede çalıştığı dönemde birçok yöntem ve teknik öğrendi. Daha sonraki yıllarda o günleri “Gazetecilik yıllarında öğrendiğim kurallar en güzelleri idi ve de tüm yazarlık hayatım boyunca onları unutamadım” şeklinde hatırlayacaktı.
8 Haziran 1918’de yakınında patlayan bir Avusturya topu yüzünden ağır şekilde yaralandı. Yardım etmeye çalıştığı İtalyanlardan biri ölürken, diğeri bacaklarını kaybetti. Hemingway yaralı bir İtalyan askerine yardım ederken yaralandı. Olaylardan sonra İtalyan gazetelerinde Kahraman ilan edildi, İtalyan hükümeti tarafından Gümüş Onur Madalyası ile ödüllendirildi. Hemingway bu olayı bir mektubunda arkadaşına şu şekilde anlatıyordu: “Bazen savaşta ön saflarda büyük bir gürültü duyarsın, ben de aynı gürültüyü duydum; ardından ruhumun sanki bir mendilin cepten çekilişi gibi benden çekildiğini hissettim. Son olarak ise ruhumun bir bütün halinde tekrar bedenime döndüğünü fark ettim ve de o andan itibaren benim için ölüm yoktu.”
Bu olayların ardından tedavisinin yapıldığı Milano’daki hastanede görev yapan hemşire Agnes von Kurawsky ile tanıştı ve aşık oldu. İyileştikten sonra İtalyan piyade birliğinde görev yaptı, 1919’da teğmen rütbesiyle terhis edildi. Hemşire Agnes ile ABD’ye dönüp evlenmeyi planlarken terk edildi. Bu ilişki ‘Silahlara Veda’ (A Farewell to Arms) adlı eserine konu oldu.
Savaş Sonrası
Ülkesine dönen yazar ordunun verdiği parayla bir yıl kadar işsiz yaşadı.
1921’de Hadley Richardson ile tanıştı ve evlendi. Aynı yıl içinde Chicago’ya taşındı. Daha sonra Toronto’da iş bularak Paris’e taşındı. Burada Amerikalı yazarlar F. Scott Fitzgerald, Gertrude Stein, Ezra Pound, ve İrlandalı James Joyce ile tanıştı. Bu yazarlar Hemingway’i yazması için cesaretlendirdi.
Toronta Daily News gazetesi tarafından savaş muhabiri olarak 1922’de İstanbul’a gönderildi. Bir ay kadar Türkiye’de kaldı.
1923 yılında eşinin hamile olmasından dolayı Amerika’ya döndüler. Oğlu John Hadley Nicanor Toronto’da doğdu. Aynı yıl ‘Üç Öykü ve 10 Şiir’ isimli ilk kitabı yayımlandı.
1924 yılında Hemingway ailesi te tekrar Paris’e döndü.
Paris Yılları
1925-1929 yılları arasında Hemingway güzel eserler verdi ve dünyanın en ünlü yazarlarından biri oldu.
1925’te Zamanımız (In Our Time) aslı eseri, 1926’da ilk romanı ‘Güneş de Doğar’ yayımlandı. Eserinde savaş yorgunu bir askerin anılarını anlattı.
1927’de Kadınsız Erkekler (Men Without Women) adlı kitabı çıkardı. Bu kitapla birlikte ‘kısa öykünün üstadı’ olarak anılmaya başlandı.
1929’da ‘Silahlara Veda’ adlı ikinci romanında yaralı bir askerin savaşta bir hemşireye duyduğu aşkı anlattı. Savaşın anlamsızlığını vurguladı.
Yazar, ilk romanı yayımlandığı sırada eşinden ayrılıp gazeteci Pauline Pfeiffer ile evlendi. 1928’de eşinin hamileliği nedeniyle Paris’ten ayrıldılar. Yazarın oğlu zor bir doğumla Kansas City’de dünyaya geldi. Hemingway bu doğumu Silahlara Veda adlı romanında anlattı.
1930’lar
Hemingway bir boğa güreşi fanatiğiydi. ” Öğleden Sonra Ölüm” (1931) adlı kitabının konusu boğa güreşi üzerinedir.
1933’te Kısa öykülerini topladığı Kazanan Bir Şey Almaz adlı kitabı yayımlandı.
1933’te eşi Pauline ile birlikte bir safari katıldı. 10 hafta süren bu seyahat Afrika’nın Yeşil Tepeleri, Klimanjaro’nun Dağları ve Francis Macomber’in Kısa Mutlu Yaşamı adlı eserlerine esin kaynağı oldu.
1936’da savaş muhabiri Martha Gellhorn ile Florida’da tanıştı. İspanya İç Savaşı sırasında birlikte İspanya’ya gittiler.
1937’de Madrid’de Beşinci Sütun adlı otobiyografik piyesi kaleme aldı.
II. Dünya Savaşı Yıllları
Hemingway, 1939’da Küba’ya gidip Havana’da bir otele yerleşti. Eşinden ayrılmak istiyordu. Hemingway boşanmasının ardından Martha Gellhorn ile evlendi. Çift, Havana yakınında bir çiftlik satın alıp oraya yerleşti.
1940’ta ‘Çanlar Kimin İçin Çalıyor’ Adlı eserini tamamladı. Bu eser 1941’de Pulitzer Ödülü’ne aday gösterildi. Eser bir jüri üyesinin karşı çıkmasından dolayı ödül alamadı.
Ağustos 1944’te eşiyle birlikye savaş muhabiri olarak Avrupaya gittiler. Yine aynı yıl, Hemingway, Amerikan güçleriyle birlikte Paris’e girdi. Cenevre Sözleşmesi’ne aykırı davrandı, savaşta aktif görev aldı. Bundan dolayı askeri mahkemede yargılandı.
Küba Yılları
1945’te Martha Gellhorn’dan boşandı.
1946’da Londra’da Time gazetesi muhabiri Mary Welsh ile tanıştı ve evlendi.
1952’de ‘Yaşlı Adam ve Deniz’ adlı başyapıtını yazdı. Eser 1953’te Pulitzer Ödülünü, 1954’te Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
Son Yılları
1950’lerin ikinci yarısında alkolizmin de etkisiyle ruhsal ve fiziksel sağlığı gittikçe kötüleşti. Yazarın eşi, onu evin mutfağında elinde tüfekle bulunca hastaneye kaldırıldı.Burada Hemingway’e elektro şok tedavisi yapıldı.
Taburcu olduktan iki gün sonra kendini av silahı ile vurdu. 1961’de yazar hayatına son verdi.
Eserleri
-Yaşlı Adam ve Deniz
-Çanlar Kimin İçin Çalıyor
-Afrika’nın Yeşil Tepeleri
-Irmaktan Öteye Ağaçların İçine
-Kadınsız Erkekler
-Akıntı Adaları
-Tehlikeli Yaz
-Silahlara Veda
-Güneş de Doğar
-Kilimanjaro’nun Karları
-Kazanana Ödül Yok
-Ya Hep Ya Hiç
-Paris Bir Şenliktir
-Yazma Üzerine
-Öğleden Sonra Ölüm
-Varlık Yokluk
-Askerin Dönüşü
-Beyaz Filden Tepeler