Neden Dejavu Hissine Kapılıyoruz?
Dejavu bir olayı önceden yaşamış olma hissini herkes bir kere bile olsa yaşamıştır. Bir yanınız böyle düşünürken diğer yanınız bunun mümkün olmadığını söyler. Bu his neden oluşur?
1-Seyahat dejavuyu tetikliyor
Yeni bir yere gidip, yeni tecrübeler yaşamak bu hissi tetikleyebilir.
Araştırmalar, daha fazla seyahat edenlerin daha fazla dejavu duygusu yaşadığını söylüyor.
2-Gençlerde daha yaygın
Dejavu gençken daha fazla hissedilir ama sayı olarak ayda birden fazla değildir.
40-50 yaşına geldiğimizde bu oran yarıya iner. 60 yaşına geldiğimizde ise yılda bir kez ya da daha az dejavu oluruz.
3-Bazı insanlarda dejavu hissi gün boyu sürebilir
Bazı insanlar için bu his nadiren ciddi bir sorun olabilir.
22 yaşındayken gün boyu devam eden dejavu duygusu yaşayan “Sabah o yaşanmışlık hissiyle uyanıyordum” diyor.
Bu duyguyu daha sık ve yoğun yaşamaya başlayan Lisa’da bu duygunun bir epilepsi türünden kaynaklandığı ortaya çıkıyor.
4-Dejavuya hafızada anlık yanlış bağlantı neden oluyor
Sık ve yoğun dejavu yaşayan insanları inceleyen bilim insanları, sorunun beyinde temporal lob ile bağlantılı olabileceğini belirledi.
Bu bölgedeki sinir bağlantılarında olmaması gereken bir zamanda ateşleme olduğunda sahte bir anı ve yaşanmışlık hissi ortaya çıkıyor.
Diğer teorilere göre ise iki paralel evrenin çarpışması sonucu ya da reenkarnasyon nedeniyle dejavu hissi yaşanıyor.
5-Beyindeki ‘teyit’ mekanizması gerçeğe dönüş sağlıyor
Bilim insanları, beyinde temporal lobu denetleyen ikinci bir sistem olduğunu düşünüyor. Araştırmacılar bu sistemin temporal lobda olan biteni denetlediğine inanıyor. Sistem, yaşanan hislerin hatadan ibaret olduğunu anlamamızı ve dejavunun bitmesini sağlıyor.
6-Dejavu, geleceği öngörebilme duygusu yaratabilir
Bazen dejavu olacakları önceden gördüğümüz hissini de yaratabilir. Sebebi hafıza sistemimizin geleceği öngörmemize yardımcı olan ve gerekli önlemleri almamızı sağlayan işlevidir.
Bunun sonucunda aynı hataları tekrar yapmamız engellenmiş olur, bir sonraki adımı tahmin edebilir hale geliriz.
Bazen dejavuda beynin birkaç bölgesi birden devreye girebilir.Bu durumda duygular ve birikmiş görsel ipuçları da etkilenerek kişi geleceği görme hissine kapılabilir.
7-Dejavunun karşıtı ‘jamevu’
Jamevu (Jamais vu) bir şeyin tanıdık olduğunu bilip de ona karşı yabancılık hissine kapılmayı ifade eder. Örneğin, tanıdığınız birinin yüzüne bakarken birden size yabancı gelebilir.
Bu his bir kelimeyi yazarken de ortaya çıkabilir; bildiğiniz kelime gözünüze yanlış gelebilir. Bildiğiniz bir kelimeyi anlamını kaybedecek kadar sık tekrarladığınızda bu kelime artık sadece bir ses yığını haline gelecek ve yabancılık hissi uyandıraktır.
8-Dejavu kelimesini ilk kullanan parapsikoloji uzmanı Emile Boirac oldu
Emile Boirac bu sahte aşinalık hissini 1876’da Fransız Revue Philosophique dergisine yazdığı bir mektupta ifade etmişti. Uzun bir dönem bu his paranormal bir deneyim olarak görülmüştü.