Mavi Gözlü Dev: Nazım Hikmet Ran

Şiirlerin efendisi, yasaklı yılların cesur yürekli şairi, Türkiye’de serbest nazımı ilk uygulayan ve Çağdaş Türk şiirinin önemli isimlerinden; Mavi Gözlü Dev lakabının yanı sıra Güzel Yüzlü Şair olarak da bilinen Nazım Hikmet’i ölüm yıldönümünde Pigmelaf.com Sosyal İçerik Platformu olarak sizlerle birlikte yeniden hatırlayalım istedik.

15 Ocak 1902 Selanik doğumludur. İlk şiiri “Feryad-ı Vatan”ı henüz 11-12 yaşlarındayken yazmıştır. 1921’de gittiği Moskova’da Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi’nde siyasal bilimler ve iktisat okurken devrimin ilk yıllarına da tanık olur ve komünizm ile tanışır. İlk şiir kitabı “28 Kanunisani” 1924 yılında Moskova’da sahnelenirken aynı yıl Türkiye’ye dönmüştür. Aydınlık Dergisi’nde çalışmaya başlamasının ardından yayınlanan şiir ve yazılarından dolayı 15 yıl hapsi istendiğinde tekrar Sovyetler birliğine gitmiştir. 1928’de çıkan af kanunundan yararlanarak Türkiye’ye tekrar gelen Nazım Hikmet bu defa da Resimli Ay dergisinde çalışmaya başlar. Ancak 1938’de 28 yıl hapis cezasına çarptırılır ve 12 sene hapsedilir. 25 Temmuz 1951 tarihinde Bakanlar Kurulunca Türkiye vatandaşlığından çıkarılmıştır. Bunun üzerine Nazım Hikmet Polonya’nın vatandaşlığına geçerek; büyük dedesi Mahmut Celaleddin Paşa (Konstantin Borzecki)’ nın Borzecki soyadını aldı. 3 Haziran 1963 yılında geçirdiği bir kalp krizi sonrasında yaşamını yitirmiştir. Ölümünden sonra 5 Haziran 2009 tarihinde Bakanlar Kurulu karalı ile Türkiye vatandaşlığı iade edilmiştir.

1938 yılında hapse girmesiyle şiirleri yasaklanan Nazım Hikmet’in ölümünün ardından 1965 yılında Türkiye’de yeniden önem kazanmıştır.
Yasaklı olduğu yıllarda Orhan Selim adını kullanmıştır ve bu dönemde “İt Ürür Kervan Yürür” kitabı Orhan Selim imzasıyla çıkmıştır.

Nazım Hikmet adı 20. yüzyıl’ın ilk yarısında yaşamış olan dünyanın en büyük şairleri arasında anılarak Uluslararası bir üne ulaşmıştır.

Nazım Hikmet’in aşk hayatına gelecek olursak; hayatından bir çok kadın geçmiş ve bir kaç evlilik yaşamıştır fakat Türk şiirinin en güzel örneklerinden ve günümüzde hala dilimize pelesenk olmuş değerli eserlerini “kızıl saçlı kadın” Piraye’si için yazmıştır.

“Ne güzel şey hatırlamak seni,
yazmak sana dair,
hapiste sırtüstü yatıp seni düşünmek :
filânca gün, falanca yerde söylediğin söz; kendisi değil edasındaki dünya…”

Piraye ile yaşadığı aşk evlilikle son bulmuş olsada bu tutkulu aşkın sonu yine ayrılıktır. Nazım Hikmet’in yaşamına son verdiği anda yanında 1961’de yazdığı “Saman Sarısı” şiiriyle ölümsüzleştirdiği Vera vardır. Yaşamının son zamanlarında yazdığı şiirleri ise Vera’sı içindir.

“Gelsene dedi bana
Kalsana dedi bana
Gülsene dedi bana
Ölsene dedi bana
Geldim,
Kaldım,
Güldüm,
Öldüm…”

Son olarak da Nazım Hikmet’in tüm eserlerini sizlere sunuyoruz..

Eserleri

Ölümünden önce yayımlananlar
Dağların Havası (Osmanlıca, 1925)
Güneşi İçenlerin Türküsü (1928)
835 Satır (1929)
Jokond ile Si-Ya-U (1929)
Varan 3 (1930)
1 + 1 = 1 (1930)
Sesini Kaybeden Şehir (1931)
Gece Gelen Telgraf (1932)
Benerci Kendini Niçin Öldürdü? (1932)
Bir Ölü Evi yahut Merhumun Hanesi (1932)
Kafatası (1932)
Orman Cücelerinin Sergüzeşti (1932)
Unutulan Adam (1934)
Portreler (1935)
Taranta Babu’ya Mektuplar (1935)
Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı (1936)
İt Ürür Kervan Yürür (1936, Orhan Selim adıyla)
Milli Gurur (1936)
Sovyet Demokrasisi (1936)
Alman Faşizmi ve Irkçılığı (1936)
Kurtuluş Savaşı Destanı (1937)
Yeşil Elmalar (1938)
La Fontaine’den Masallar (1949)

Ölümünden sonra yayımlananlar

Saat 21-22 Şiirleri (1965)
Enayi (1965)
Ferhad ile Şirin (1965)
İnek (1965)
İstasyon (1965)
Kan Konuşmaz (1965)
Şu 1941 Yılında (1965)
Yolcu (1965)
Yaşamak Hakkı (1966)
Dört Hapishaneden (1966)
Bu Bir Rüyadır (1966)
Ocak Başında (1966)
Rubailer (1966)
Sabahat (1966)
Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim (1966)
Memleketimden İnsan Manzaraları (1966-1967)
Allah Rahatlık Versin (1967)
Evler Yıkılınca (1967)
İnsanlık Ölmedi ya (1967)
Yusuf ile Menofis (1967)
Cezaevinden Memet Fuat’a Mektuplar (1967)
Kemal Tahir’e Mapushaneden Mektuplar (1968)
Kuvâyi Milliye (1968)
Sevdalı Bulut (1968)
Yeni Şiirler 1951-1959 (1969)
Son Şiirleri 1959-1961 (1969)
Bursa Cezaevinden Vâ’Nû’lara Mektuplar (1970)
İlk Şiirleri 1913-1927 (1971)
Demokles’in Kılıcı (1974)
Faşizm Sınıflar ve Emperyalizm (1975)
Nâzım ile Piraye (1975)
Aydınlıkçı Yazar Aydınlıkçı Şair (1976)
Yazılar (1976)
İvan İvanoviç Var mıydı Yok muydu? (1985)
Çeviri Hikâyeler (1987)
Her Şeye Rağmen (1990)
Kadınların İsyanı (1990)
Kör Padişah (1990)
Tartüf-59 (1990)
Yalancı Tanık (1990)
Hikâyeler (1991)
Konuşmalar (1991)
Masallar (1991)
Sanat, Edebiyat, Kültür, Dil (1991)
Yatar Bursa Kalesinde (1991)
Yazılar 1924-1934 (1991)
Yazılar 1935 (1991)
Yazılar 1936 (1991)
Yazılar 1937-1962 (1991)
Piraye’ye Mektuplar 1 (1998)
Piraye’ye Mektuplar 2 (1998)
Sanat ve Edebiyat Üstüne (1998)
Nâzım Hikmet Şarkıları (2001)
Bizim Radyoda Nâzım Hikmet (2002)
Bütün Şiirleri (2007)
Henüz Vakit Varken Gülüm (seçme şiirler, 2008)
Öteki Defterler (2008)
Çankırıdan Piraye’ye Mektuplar (2010)
Büyük İnsanlık (kendi sesinden şiirler, 2011)

Senaryo: Mümtaz Osman adıyla:
Karım Beni Aldatırsa
Fena Yol
Söz Bir Allah Bir
Cici Berber
Milyon Avcıları
Aysel Bataklı Damın Kızı
Leblebici Horhor Ağa
Kıskanç

Ercüment Er adıyla:
Kızılırmak Karakoyun

Yönetmen:
Düğün Gecesi-Kanlı Nigar (kısa film)
İstanbul Senfonisi (kısa film)
Bursa Senfonisi (kısa film)
Cici Berber (Muhsin Ertuğrul ile)
Güneşe Doğru (1937)