Geç Uyan Çok Yaşa!

Geç Uyan Çok Yaşa!

Uykusuzluk, uykuyu alamamak ya da dinlenmiş uyanamamak çağımızın en büyük dertlerinden biri haline geldi. İş hayatındaki çalışma koşulları ve yoğun stres uykusuzluğun en önemli sebeplerinden biri.

Uykusuzluk ve Ölüm

Uykusuzluk düşünüldüğünden daha büyük sorunlara yol açıyor maalesef ki… Hatta ölüme bile yol açıyor. 38.000’den fazla yetişkinin üzerinde yapılan bir araştırmada; gece 5 saatten az uyuyan genç ve orta yaş grubu yetişkinler arasında yüksek bir ölüm oranı tespit edildi. Ancak haftaiçi az uyuyup da haftasonu bu açıklarını kapatan insanlar arasında ölüm oranı farkı oldukça düşük.

Stockholm Üniversitesi takım üyesi Torbjörn Akerstedt, The Guardian gazetesinden Nicola Davis‘e şöyle söylüyor: “Burada kaçırılan uyku düzenini haftasonunda yakaladığınız varsayılıyor.”

Ancak haftasonunda uyunan fazladan uykunun vücutta yeterli süre uyunmadığı zaman alınan darbeyi etkisiz hale getirdiği anlamına gelmiyor.

Uyku ve Sağlık

Sağlık ile uyku arasındaki bağlantı ile ilgili bir sürü çalışma var. Fakat haftaiçi ve haftasonu uykusu arasında pek hesaba katılmayan farklı bir denge bulunuyor. Araştırmacılar ise buraya odaklanıyor.

  • Yapılan çalışmada toplamda 38.015 kişinin şahsi beyanlarına dayanan veriler kullanıldı.
  • Katılımcılar iş günler ile izin günleri sırasında ne kadar uyuduklarını belirttiler.
  • Araştırmacılar analizin basit olması adına bunları “çalışma günleri” ve “haftasonu” şeklinde ayırdı.
  • Takım çalışanları “cinsiyet”, “vücut kütle endeksi”, “fiziksel faaliyet”, “alkol tüketimi” ve “sigara içen/içmeyen” olarak bazı istatiksel modellemeler yaparak çeşitli etkileri kenara ayırdı.

Sonuçlar ise şöyleydi:

  • Örnekte 65 yaşın altında olan hafif uykucuların (yani haftaiçi ve haftasonu, bir gecede 5 saatten az uyuyanlar) ölüm oranları; bir gecede 6 veya 7 saat uyuyan karşılaştırma grubuna göre %65 daha fazla çıktı. 

Araştırmadaki rakamlar 13 yıllık bir süreçte takip edilen ölüm kayıtlarına dayanıyor. Ancak uyku davranışı sadece bu dönemin başlangıcında ölçülüyor.

Araştırmacılar bu konuyla ilgili olarak ise şöyle söylüyor: “Haftaiçlerinde kısa süre, haftasonlarında ise orta veya uzun süre uyuyan bireylerin ölüm oranları, karşılaştırma grubunun oranlarından pek farklı değil.”

  • Yüksek yaş kademesinde uyku süresi ile ölüm oranı arasında hiçbir bağlantı gösterilmedi.

Ölüm oranlarında meydana gelen değişim; 65 yaş üstündeki insanlarda da ortadan kayboluyor. Araştırmacılar bunun sebebini ise “Belki de bu insanların ihtiyaçları olan uykuyu daha fazla elde edebilmeleridir.” diyerek açıklıyorlar.

  • Bir gecede 9 saatten fazla süre uyuyanlar da karşılaştırma grubuna göre daha yüksek bir ölüm oranına sahip.

Araştırmacılar bunun sebebini “Muhtemelen yatakta daha fazla süre geçirmenin altta yatan diğer sağlık sorunlarıyla ilişkili olmadı.” diyerek açıklıyorlar.

Uyku Telafisi

Bu araştırmayı dikkate değer kılan sebebi ise; makul örnek boyutu ve uykularını haftasonları telafi etmeyen insanlar için sunduğu erken ölüm oranlarında bulunan keskin farklılık.

Bu araştırmada yer uzmanlar, çalışmanın faydalı olduğunu fakat haftasonu uyunan uykunun haftaiçindeki eksikliği nasıl telafi ettiğini çok daha iyi anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini söylüyorlar.

Arizona Üniversitesi‘nde görevli Michael Grandner uyku yoksunluğunu telafi etmek için haftasonuna güvenilmemesi gerektiği konusunda uyarıyor ve The Washington Post gazetesinden Ben Guarino‘ya şöyle söylüyor: “Bu durum daha çok birkaç hamburgerden sonra bir salata yemeye benziyor. Elbette bunu yapmak daha sağlıklı ama olumsuz etkilerin tümünü geri çevirmez.”

Uzmanlar sağlıklı bir hayat için uyku süresini bir gecede 7 ile 9 saat olmasını gerektiğini öneriyor. Ancak yetersiz uyuduğunuz zamanları kendi uyku ihtiyacınızı bulduktan sonra haftasonları ya da izin günlerinizde uyuyarak telafi edebilirsiniz.

Zeynep Haskırış

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir