11 Nisan 1905: Albert Einstein İzafiyet Teorisi’ni Açıkladı
İzafiyet Teorisi bir diğer adıyla Özel Görelilik Kuramı, Albert Einstein tarafından 11 Nisan 1905 tarihinde açıklandı. Fizik’te önemli değişiklikler meydana getiren bu teori, ilk olarak Annalen der Physik dergisinde yayınlandı. Korkutucu gelen bu teoriyi anlamak oldukça basit ancak Fizik denildiğinde korkmamak pek mümkün değil gibi görünüyor.
Albert Einstein bu teorisi ile insanlara uzaklık ve zaman kavramlarının aslında göreceli olduğunu göstermiştir. Hesaplar, tahminler ve kontrollü deneyler sonucunda teori ortaya ilk atıldığında dahi bu durumu yalanlamak ya da aksini düşünmek oldukça zor görünmüştür.
İzafiyet Teorisi Nedir?
Albert Einstein’e İzafiyat sorulduğunda şöyle diyor; “Elinizi bir dakikalığına sıcak bir fırının içine sokun, sanki bir saatmiş gibi gelir. Güzel bir kızla bir saat kadar zaman geçirin, bir dakikaymış gibi gelir. İzafiyet budur.”
Zaman, mekan ve hareket birbirinden bağımsız olmayan aksine birbirine bağımlı olan izafi olaylardır. Zaman hareket ile cisim hareketle ve hareket cisimle vardır. Yani cismin hiçbir önceliği yoktur. Ve İzafiyet Teorisine göre hareketsizlik diye bir kavram yoktur. Buraya kadar tamamsa daha ayrıntılı bilgi verelim;
Evrende ulaşılabilecek maksimum hız olan Işık hızı, her gözlemci için aynıdır. Işık kaynağı bu durumda önemsiz kalır ve bu şekilde ışık hızı her gözlemci için aynı olur. Yani fizik kuralları her şartta aynı kalır. Bu hıza ulaşan cisimler hareket kazanırlar.
Eğer yer çekimi daha fazla olan bir gezegene giderseniz; zaman sizin için diğer insanlardan daha yavaş işler. Sadece saat değil zaman da sizin için orada daha yavaş ilerleyecek ve işin ilginç tarafı ise siz bunun farkında olmayacaksınız. Çünkü beyninizdeki nöro-sinaptik hücrelerin çalışma hızı yavaşlayacak. Sadece sizi gözlemleyen biri varsa bunu ortaya çıkarabilir. Bu durum ise bir yerlerde duymuş olduğunuz İkizler Paradoksu’nu size hatırlatabilir. (Yani yer çekimi yüksek olan bir gezegene giderseniz daha az yaşlanacaksınız.)?
Yüzeysel ve basit bir şekilde açıklamaya çalıştık ancak yine de karışık geldiyse bir de şöyle söyleyelim; Evrende zaman diye bir kavram yoktur. Ancak biz ışık hızına erişemediğimiz için zaman kavramı bizim için göreceli ve geçerli bir kavram olmaktadır.